O‘ZBEKISTON MILLIY STANDARTI

QURILISH OBYEKTLARINING HAYOTIYLIK DAVRI. 1-QISM. UMUMIY TUSHUNCHALAR

Texnik shartlar

Rasmiy nashr

O‘zbekiston standartlar instituti

Toshkent-2025

 So‘z boshi

1. STQ 21 «Qurilish va uy-joy kommunal xoʼjaligi» Standartlashtirish bo‘yicha texnik qo‘mitasi tomonidan ISHLАB CHIQILDI.

2. O‘zbekiston standartlar instituti tomonidan ____ yil _______ _____ -sonli buyrug‘i bilan TАSDIQLАNDI.

3. DАSTLАBKI АMАLGА KIRITILISHI.

Ushbu milliy standartni va unga bo‘lgan o‘zgartishlarni O‘zbekiston hududida amalga kiritish, qayta ko‘rib chiqish yoki bekor qilish haqidagi axborot Standartlashtirish bo‘yicha milliy organning rasmiy veb-saytlari va standartlarning yillik axborot ko‘rsatkichlarda chop etiladi.

Ushbu standartni O‘zbekiston hududida rasmiy tarqatish mutlaq huquqi O‘zbekiston standartlar institutiga tegishli.
 

Mundarija

1 Qo‘llanish doirasi 4

2 Standartlarga havolalar 4

3 Atamalar va taʼriflar 4

4. Umumiy qoidalar 5

5 Qurilish obyekti hayotiylik davrining strukturasi 6

6 Qurilish obyektini yaratish 6

7 Qurilish obyektining ekspluatatsiyasi 8

8 Qurilish obyektining hayotlik faoliyatini tugatish 10

A ilova 12

Bibliografiya 14

Bibliografik ma’lumotlar 15

O‘ZBEKISTON MILLIY STANDARTI

QURILISH OBYEKTLARINING HAYOTIYLIK DAVRI. 1-QISM. UMUMIY TUSHUNCHALAR

Texnik shartlar

ЖИЗНЕННЫЙ ЦИКЛ СТРОИТЕЛЬНЫХ ОБЪЕКТОВ. ЧАСТЬ 1. ОБЩИЕ ПОНЯТИЯ

Технические условия

LIFE CYCLE OF CONSTRUCTION OBJECTS. PART 1. GENERAL CONCEPTS

Specification

Аmalga kiritish sanasi: __________ 

1 Qo‘llanish doirasi

Mazkur milliy standart qurilish loyihalarini amalga oshirish jarayonida loyiha boshlanishidan qurilish obyektining ekspluatatsiyasigacha va uni utilizatsiya qilish (buzish) jarayonigacha bo‘lgan bosqichlarni qurilish ma’lumotlarini modellash (QMM) yordamida tizimlashtirishga oid bo‘lgan talablarni belgilaydi.

Izoh: Ushbu milliy standart talablari elektr uzatish liniyalari, aloqa liniyalari, temir yo‘l liniyalari, yo‘llar, quvurlar va boshqa shunga o‘xshash inshootlarga nisbatan tatbiq etilmaydi.

2 Standartlarga havolalar 

Mazkur O‘z MStda quyidagi shaharsozlik normalari va qoidalari, sanitariya qoidalari, normalari va gigiena normativlari hamda texnik jihatdan tartibga solish sohasidagi normativ hujjatlarga havolalar keltirilgan:

3 Atamalar va taʼriflar 

3.1 Ushbu milliy standartda quyidagi atamalar va ularning ta’riflari qo‘llanilgan:

3.2 Ushbu O‘z MStda quyidagi shartli belgilanishlar va qisqartmalar qoʻllanilgan:

4. Umumiy qoidalar

4.1 QMM yordamida loyihalarni amalga oshirishda ma’lumot almashinuvi O‘z DSt ISO 12006-2:2021 talablariga muvofiq amalga oshirish lozim.

4.2 Qurilish ma’lumotlari uning kelajakda ishlatilishini hisobga olgan holda yaratilishi kerak. Bunda, qurilish ma’lumotlari quyidagi bo‘limlardan tashkil topishi lozim [1], [8-10]: 

• loyihalash;

• qurilish;

• ekspluatatsiya.

4.3 Qurilish obyektini yaratish bosqichida LMM, ekspluatatsiya bosqichida esa AMM yaratilishi kerak.

4.4 Ma’lumotlar modeli strukturali va strukturasiz ma’lumotlar konteynerlaridan iborat bo‘lishi kerak.

4.5 Ma’lumotga bo‘lgan ehtiyoj darajasi har bir bosqichda elektron model bilan bog‘liq bo‘lgan ma’lumotning batafsil bayoni va hajmini belgilashi lozim.

4.6 Geometrik ma’lumotlar bo‘yicha elektron modelga qo‘yiladigan talablar LOD (detallash darajasi)da [6] belgilanish kerak.

4.7 Atributiv ma’lumotlar bo‘yicha elektron modelga qo‘yiladigan talablar LOI (ma’lumot darajasi)da [6], [9] belgilanish kerak. 

4.8 Modelning aniqlik darajasi LOA (aniqlik darajasi) [9], [10] bo‘yicha belgilanish kerak.

4.9 Qurilish ma’lumotlarni tashkil etish O‘z DSt ISO 22263:2021 talablariga muvofiq amalga oshirilishi lozim.

5 Qurilish obyekti hayotiylik davrining strukturasi

5.1 Mazkur O‘z MStning 1-jadvalida keltirilgan qurilish obyektining hayotiylik davri bosqichlari qurilish obyektini yaratish tashabbusidan boshlab, qurilish obyektining mavjudligini tugatish (utilizatsiya qilish) vaqtigacha bo‘lgan bosqichlarni o‘z ichiga olishi lozim [6]. 

1-jadval

Qurilish obyektining hayotiylik davri

5.2. Qurilish obyektining murakkabligi va funksional maqsadlariga qarab, hayotiylik davrning turli bosqichlaridagi jarayonlar kombinatsiyalarining farq qilishi mumkin. (A ilovaning 1-jadvaliga qarang).

6 Qurilish obyektini yaratish

6.1 Qurilishning loyiha oldi tayyorgarligi bosqichi quyidagilarni amalga oshirishdan boshlanadi [1]:

• bo‘lajak qurilish obyekti joylashuvi va geologik muhitning hamda ekologik sharoitlarning tahlili [3];

• arxitektura va shaharsozlik konsepsiyalarining variantlarini ishlab chiqish va taqqoslash;

• qurilish investitsiyalarini asoslash maqsadida hajmiy-rejaviy yechimlarining texnik-iqtisodiy - ko‘rsatkichlarini aniqlash;

• qurilish obyektiga qo‘yilgan talablarni yig‘ish, tahlil qilish va shakllantirish;

• yer uchastkasini tanlash;

• joyning tabiiy va texnogen sharoitlarini o‘rganish [5] uchun loyiha-qidiruv ishlari;

• LAT orqali konseptual yechimlarni tasvirlash;

• obyekt bo‘yicha ma’lumotlarni AMMga uzatish talablari tahlili va ma’lumotlarni boshqarish tizimiga integratsiyasi;

• shu kabi obyektlar bo‘yicha xorijiy tajribasini hisobga olish.

6.2 Qurilishning loyiha oldi tayyorgarligi bosqichida QMM modeli kelajakdagi qurilish obyektining loyihaviy yechimlarini va joylashgan yer maydonini tasvirlash imkoniyatini ta’minlashi kerak. QMM modelidagi ma’lumotlarn ushbu hayotiylik davr bosqichidagi belgilangan maqsad va vazifalarni amalga oshirish uchun yetarli bo‘lishi lozim.

6.3 QMM modeli quyidagi maqsadlar uchun ishlatilishi kerak [6]:

• rejalashtirilayotgan qurilish obyekti hajmlarini, maydonlarini va orientatsiyasini [5] hisobga olgan holda umumiy samaradorlik mezonlari [3] asosida tahlil qilish;

• hisoblangan maydon va hajmlar asosida taxminiy qiymatni baholash [1], [2];

• qurilish obyektining ma’lumotlar modellashtirish jarayonini rejalashtirish;

• qabul qilingan eskiz yechimlarini vizualizatsiya qilish.

6.4 Qurilishga tayyorgarlikning loyiha oldi bosqichida quyidagi elektron hujjatlar shakllantirilishi mumkin:

• BMT;

• LBR;

• eskiz loyiha;

• texnik-iqtisodiy asoslash, qurilish loyihasini tayyorlash bosqichi uchun dastlabki ma’lumotlar.

6.5 Qurilish loyihasini tayyorlash bosqichi quyidagilardan tashkil topishi mumkin:

• LMMni yangilash;

• chizmalar va tasnifnomalarni chiqarish;

• texnik yechimlarni tekshirish va baholash;

• loyihalash bo‘limlarini o‘zaro fazoviy muvofiqlashtirish va kolliziyalarni tekshirish;

• ish hajmini hisoblash va smeta qiymatini aniqlash;

• muhandislik-texnik hisob-kitoblar;

• qurilishni tashkil etish loyihasini (umumiy yirik tarmoq rejasini) ishlab chiqish [8];

• qurilishning bosh rejasini ishlab chiqish [6];

• loyihaviy yechimlarni tasvirlash [9];

• umumiy yirik tarmoq rejasini ishlab chiqish;

• QMM modelida loyihaviy yechimlarni tasvirlash.

6.6 LMMni ishlab chiqish jarayoni O‘z DSt ISO 15686-1:2021 talablariga muvofiq amalga oshirilishi lozim.

6.7 LMMni yaratish quyidagilarni о‘z ichiga olishi mumkin:

• hududni muhandislik jihatdan tayyorlash, obodonlashtirish va ko‘kalamzorlashtirish shartlarini [5] o‘z ichiga olgan holda arxitekturaviy-rejalashtirish [8], [9];

• qurilish rejalashtirilgan hududda muhandislik va kommunal ta’minot manbalariga ulanish.

6.8 Loyihalash bo‘limlarining tarkibi va matnli hamda grafik materiallarning hajmiga qo‘yiladigan talablar O‘z DSt ISO 29481-1:2021 ga muvofiq belgilanishi kerak.

6.9 Ma’lumotlar modelidan foydalanish imkoniyatlari quyidagilarni o‘z ichiga olishi mumkin:

• loyiha hujjatlarini chiqarish;

• ish hajmini oldindan hisoblash uchun uskunalar, mahsulotlar va materiallar bo‘yicha ma’lumotlar olish;

• kolliziyalarni tahlil qilish.

6.10 Ma’lumotlar modelidan foydalanishda olinadigan natijalar quyidagilarni o‘z ichiga oladi [9]:

• tarkibida qurilish obyektining elektron modeli mavjud bo‘lgan loyihaning ma’lumotli modeli (LMM);

• loyiha hujjatlari.

6.11 QMM yordamida qurilishni tashkil etishda texnik xavfsizlik reglamentiga muvofiq qurilish obyektini yaratish uchun loyihaviy yechimlarni amalga oshirish, sinovlarni o‘tkazish kabi quyidagi jihatlarni oldindan belgilash lozim [6], [8]:

6.11.1 Amalga oshiriladigan ishlar va vazifalar:

• qurilishni rejalashtirish va boshqarish;

• qurilish maydonini tayyorlash;

• qurilish-montaj ishlarini nazorat qilish;

• qurilish maydonida mehnat va sanoat xavfsizligini monitoring qilish;

• qurilish konstruksiyalari va mahsulotlarini ishlab chiqarish.

6.11.2 QMM modelidan foydalanish imkoniyatlari:

• loyihaviy yechimlarni amaliy (faktik) natijalarga ko‘ra aniqlashtirish;

• qurilishni rejalashtirish va boshqarish (ish hajmlari, texnologik ketma-ketlik va qurilish-montaj ishlarini bajarish muddatlarini aniqlash);

• qurilish joyida tekshiruvlar o‘tkazish va qurilish jarayonini monitoring qilish;

• qurilishning mualliflik va texnik nazoratini ma’lumotlar bilan ta’minlash;

• nuqsonlarni aniqlash va bartaraf etish, tizimlar va uskunalarni sinovdan o‘tkazish;

• muhandislik tizimlarini to‘g‘irlash va aniq sozlash;

• loyihaning ma’lumotli modelini (LMM) yangilanishi.

6.11.3 Natijalar:

• qurilgan qurilish obyekti;

• loyihaning ma’lumotli modeli (LMM);

• qurilish obyektining ijroiya elektron modeli (as-built model).

6.12 Qurilishda ishlab chiqarishni tashkil qilishda ShNQ 3.01.01-22 hamda SanQvaN 0022-22 talablariga amal qilinishi lozim.

6.13 Qurilish obyektining ekspluatatsiya bosqichi uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlar LMMdan AMMga uzatilishi lozim [10].

6.14 Qurilish va obyektlarni boshqarish sohalarida ma’lumotlar almashish O‘z DSt ISO 16739-1:2018 talablariga muvofiq amalga oshirilishi kerak.

6.15 Texnik xizmat ko‘rsatishni boshqarish tizimi (ATXB, BAT, KRR) talablari va qurilish obyektining ma’lumotlarini boshqarish tizimiga (OBAT/ABT) integratsiya qilish vazifalariga muvofiq, aktivning ma’lumotli modeliga (AMM) IFC formatidagi ma’lumotlar va uch o‘lchovli modellar uzatilishi lozim [10].

6.16 Qurilish obyektining ekspluatatsiya bosqichida qurilish aktivini (obyektini) boshqarishga oid tizimlarni ishga tushirish amalga oshirilishi lozim.

6.17 Qurilish obyektining ekspluatatsiya muddatini rejalashtirish O‘z DSt ISO 15686-1:2021 talablariga muvofiq amalga oshirilishi lozim.

7 Qurilish obyektining ekspluatatsiyasi

7.1 AMMni tashkil qilish va uni kelgusidagi o‘zgarishlar (joriy ta’mirlash, mukammal ta’mirlash, qayta jihozlash va h.k.) uchun aktiv holatda saqlash UMM orqali amalga oshirilishi lozim.

7.2 Qurilish obyektining ekspluatatsiyasi davrida amalga oshirilishi lozim bo‘lgan ishlar va vazifalar quyidagicha belgilanishi kerak:

• texnik xizmat ko‘rsatishni, joriy va mukammal ta’mirlash ishlarini rejalashtirish;

• ekspluatatsion ko‘rsatkichlarni monitoring qilish;

• qurilish obyektining aktivlari (uskunalari)ni boshqarish.

7.3 Bino va uning elementlarini samarali foydalanishning hisobiy minimal davomiyligi ShNQ 1.04.03-23 ning 3-ilovasiga muvofiq belgilanishi lozim.

7.4 QMM modelidan foydalanish imkoniyatlari quyidagicha belgilanishi lozim [7]:

• ekspluatatsion ko‘rsatkichlarni monitoring qilish natijasida olingan ma’lumotlarni boshqarish;

• aktivni o‘lchash jarayonida ma’lumotlarni muvofiqlashtirib va yangilab turish, shu jumladan, aktivning ma’lumotli modelini (AMM) qayta ko‘rib chiqish jarayonlari;

• avtomatlashtirilgan monitoring tizimi (mavjud bo‘lsa) yordamida qurilish obyektining holatini monitoring qilish;

• favqulodda holatlarning oldini olish va profilaktika qilish maqsadida modellash va simulyatsiya qilish hamda ularga samarali javob berish ssenariylarini aniqlash (jumladan xavfsiz evakuatsiya yo‘llarini tanlash va boshqalar).

7.5 QMM yordamida mukammal ta’mirlashda quyidagilarni amalga oshirish kerak:

• bino va inshootlarni tekshirish;

• binoning eskirgan elementlarini tiklash yoki almashtirish bo‘yicha qurilish-ta’mirlash ishlarini belgilash [7];

• seysmik xavfli hududlarda binolar mustahkamligini oshirish, mukammal ta’mirlash va rekonstruksiya qilish bilan bir vaqtda bino elementlarini seysmik mustahkamlash tadbirlarini amalga oshirish;

• eskirgan barcha konstruksiyalar va detallarni tuzatish, ularni qayta tiklash yoki almashtirish (tosh va beton poydevorlar, yuk ko‘taruvchi devorlar va karkaslarni to‘liq almashtirish bundan mustasno), ularni yanada uzoq muddatli va iqtisodiy jihatdan qulay bo‘lgan, ta’mirlanayotgan binolarning ekspluatatsion ko‘rsatkichlarini yaxshilaydigan konstruksiyalarga almashtirish [2], [4]. Bunda, binoni yoki obyektni iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq rekonstruksiya qilish, rejalashtirishni yaxshilash, xizmatlar soni va sifatini oshirish, zarur muhandislik uskunalari bilan jihozlash, atrof-muhitni obodonlashtirish ishlari amalga oshiriladi [4], [7], [8];

• binolarni termo-izolyatsiyalash (tashqi konstruksiyalarning issiqlik himoya xususiyatlarini oshirish bo‘yicha ishlar);

• ventilyatsiyasiz qo‘shma tomlarni ventilyatsiyali tomlarga o‘zgartirish [5];

• davlat himoyasidagi yodgorliklarni ta’mirlash va restavratsiya qilish ishlarini amalga oshirish;

• binolardagi ichki xonalarni ta’mirlash.

7.6 Mukammal ta’mirlash ishlarini bajarish davrida bino yoki uning ayrim qismlari (agar ularning avtonomligi ta’minlanmagan bo‘lsa) ekspluatatsiyasi vaqtincha to‘xtatilishi inobatga olinishi kerak [1]. 

7.7 Mukammal ta’mirlash ishlari ShNQ 1.04.03-23 ga muvofiq ikki asosiy turga bo‘linishi lozim:

• kompleks mukammal ta’mir. Ushbu ishlar butun bino yoki inshootni (yoki alohida qismlarini – masalan, bir nechta qavatlarni) ta’mirlashni o‘z ichiga oladi;

• tanlangan qismlarning mukammal ta’miri. Bu holda binoning ayrim konstruksiyalari (poydevor, tom va h.k.) yoki muhandislik tizimlari (suv ta’minoti va isitish tarmoqlari, elektr ta’minoti va b.) tiklanadi.

7.8 Kompleks mukammal ta’mirlashda bir vaqtning o‘zida muhandislik tizimlarini almashtirish, poydevorni tiklash, yuk ko‘taruvchi konstruksiyalarni mustahkamlash, tomni almashtirish va hokazo ishlar amalga oshirilishi lozim.

7.9 Tanlangan qismlarning mukammal ta’miri bino yoki inshootning umumiy texnik holati qoniqarli bo‘lganda va faqat uning ayrim elementlarini almashtirish yoki tiklash talab qilinadigan holatlarda qo‘llanilishi kerak.

7.10 Bino va inshootlarning mukammal ta’miri bo‘yicha loyiha hujjatlarini ishlab chiqish quyidagilarni nazarda tutishi lozim:

• texnik ko‘rikni o‘tkazish, loyihalashtirilayotgan obyektlarning jismoniy va ma’nan eskirganligini aniqlash [2];

• binolarni qayta rejalashtirish, funksional o‘zgarishlar, konstruksiya qismlarini, muhandislik tizimlarini almashtirish yoki yangidan o‘rnatish, atrof-muhitni obodonlashtirish va shu kabi boshqa loyiha yechimlari bo‘yicha loyiha hujjatlarini tayyorlash;

• mukammal ta’mirning texnik-iqtisodiy asoslari;

• mukammal ta’mirni tashkil etish loyihasini va ishlarni bajarish loyihasini ishlab chiqish [4].

7.11 QMM yordamida rekonstruksiya ishlarini tashkil etishda quyidagilarni ta’minlanishi kerak [1], [7]:

• qurilish obyektining ichki rejasini o‘zgartirish va funksional maqsadini almashtirish;

• obyektlarning funksional yuklamalarini oshirish;

• bino va inshootlarning konstruktiv elementlarini mustahkamlash;

• binolar hajmi va umumiy maydonlarini kengaytirish;

• bino va inshootlarni ekspluatatsiya qilish sharoitlarini optimallashtirish;

• bino ichidagi turli funksional zonalarni ko‘chirish (kommunikatsiyalarni qayta yotqizish);

• muhandislik imkoniyatlarini o‘zgartirish.

7.12 Binolarni (obyektlarni) rekonstruksiya qilishda quyidagilar amalga oshirilishi lozim:

• bino mustahkamligiga ta’sir qilmaydigan xonalar rejasini o‘zgartirish;

• tashqi tarmoqlarni o‘z ichiga olgan holda muhandislik uskunalari darajasini oshirish (magistral tarmoqlar bundan mustasno);

• ijtimoiy-madaniy va kommunal maqsadlarda mavjud bino va inshootlarni kengaytirish yoki yangilarini qurish, shuningdek, loyiha doirasidagi asosiy bino va inshootlar bilan o‘rin almashuvchi yangi binolarni qurish.

7.13 Rekonstruksiya loyihasida quyidagilar inobatga olinishi lozim [1], [3]:

• obyektning umumiy yoki qisman qayta tashkil etilishi hamda uning gabarit o‘lchamlari va texnik xususiyatlarini o‘zgartirish;

• qo‘shimcha qurilish ishlarini (qavatlar qo‘shish va kengaytirish) bajarish;

• muhandislik tarmoqlarini qayta qurish yoki to‘liq almashtirish;

• ko‘taruvchi konstruksiyalarni mustahkamlash;

• chordoqlarni mansardaga aylantirish.

7.14 Loyihalash ishlaridan avval binoning texnik holatini tekshirish ishlari amalga oshirilishi va konstruksiyalar, kommunikatsiyalar, muhandislik uskunalari holati haqida to‘liq ma’lumot olinishi kerak.

7.15 Ta’mirlash-qurilish ishlarining hajmi va turlari aniq bo‘lgandan so‘ng quyidagi barcha rekonstruksiya bosqichlari uchun loyiha hujjatlarini ishlab chiqishi lozim [6], [8]:

• konstruktiv elementlarni ishlab chiqish, ularni sinovdan o‘tkazish, mustahkamlash, xonalarni qayta rejalashtirish, ularning funksional maqsadini o‘zgartirish, konstruksiyalar va muhandislik uskunalarini almashtirish, hududni obodonlashtirish, bino fasadini bezatish va boshqalar.

7.16 Rekonstruksiya uchun loyiha hujjatlarini ishlab chiqish quyidagilarni o‘z ichiga olishi kerak:

• texnik tekshiruv o‘tkazish, loyihalash obyektlarining jismoniy va ma’nan eskirish darajasini aniqlash;

• loyiha yechimlariga asosan loyiha hujjatlarini tayyorlash, xonalarni qayta rejalashtirish, konstruksiyalarni almashtirish, yangi muhandislik tizimlarini o‘rnatish, hududni obodonlashtirish va boshqa shu kabi ishlarni amalga oshirish;

• rekonstruksiyani texnik-iqtisodiy asoslash;

• rekonstruksiyani tashkil etish loyihasini va ishlarni bajarish loyihasini ishlab chiqish.

7.17 Bino va inshootlar rekonstruksiya qilinganidan keyin ularni ekspluatatsiyaga qabul qilish QMQ 3.01.09-97 talablari asosida amalga oshirilishi lozim.

8 Qurilish obyektining hayotlik faoliyatini tugatish

8.1 QMM yordamida likvidatsiya jarayonini xavfsiz amalga oshirilishi maqsadida quyidagi jihatlarni inobatga olinishi lozim:

8.1.1 Amalga oshiriladigan ishlar va vazifalar:

• demontaj jarayonini tasvirlash;

• ish joyida mehnat xavfsizligi va sanoat xavfsizligini monitoring qilish [5].

8.1.2 Buzish bo‘yicha texnik yechimlar quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• buzish usulining umumiy tavsifi;

• QMM yordamida demontaj va buzish jarayonini modellash va tasvirlash;

• muhandislik infratuzilmasiga, shu jumladan, foydalanishda bo‘lgan yerosti kommunikatsiyalariga zarar yetkazish ehtimolini baholash, zarurat tug‘ilganda esa infratuzilma obyektlari egalari bilan kelishilgan himoya yoki himoya moslamalari usullarini hisoblash va chizmalarini tuzish [2], [7];

• xavfsizlik tadbirlarini ta’minlash;

• chiqindilarni olib chiqish va ularni utilizatsiya qilish uchun yechimlar ishlab chiqish [8].

8.1.3 Natijalar:

• qurilish obyektining xizmat muddati tugatilgandagi aktivning ma’lumotli modeli (AMM);

• buzish ishlari bo‘yicha rejalar tuzishda QOEM ma’lumotlari.

8.2 Turar-joylarni QMM yordamida likvidatsiya jarayonini tashkil etishda SHNQ 2.01.16-21 talablariga muvofiq amalga oshirish lozim.

A ilova

(ma’lumot uchun)

“Qurilish obyektlarining hayotiylik davri.
 1-qism. Umumiy tushunchalar”

Qurilish obyekti hayotiylik davrining turli bosqichlaridagi jarayonlar kombinatsiyalari

1-jadval 

Bibliografiya

 Bibliografik ma’lumotlar

MUT 224519 SUT 83.140.10

Muhim so‘zlar: axborotlar konteyneri, aktiv, ma’lumotli model, BIM, IFC, obyektning hayotiylik davri, ekspluatatsiya, mukammal taʼmirlash, kolliziya, rekonstruksiya.